KOMUNIKACJA MIEJSKA W LONDYNIE

Posted on by

Przyjeżdżasz do Londynu pierwszy raz i nie wiesz jak się poruszać po mieście? Ten post przedstawi Ci informacje dotyczące metra, pociągów, autobusów, Overground, DLR. Dowiesz się jakie są rodzaj epłatności, biletów, strefy Londynu, itd.

Strefy komunikacyjne Londynu (zones)

Londyn podzielony jest na strefy (zones). Ścisłe centrum to zone: 1 i 2 i zazwyczaj w tych strefach najczęściej przemieszczają się turyści, ponieważ większość zabytków i atrakcji jest właśnie tam. Jak widać na mapie poniżej, kolejne strefy mają kształt pętli otaczających poprzednie strefy. Strefy te będą miały duże znaczenie przy cenach przejazdów metrem.

Jakimi środkami transportu możemy się poruszać w Londynie?

  1. metro (Underground/ the Tube)
  2. czerwone autobusy – zarówno jednopoziomowe jak i dwupoziomowe
  3. Overground (na mapie metra kolor pomarańczowy)
  4. DLR (Docklands Light Railway) we wschodniej części miasta (na mapie oznaczona białą linią z zieloną ramką)
  5. nowa linia Elizabeth Line, która jest hybrydą transportu kolejowego i metra
  6. pociągi National Rail kursującymi w obrębie miasta
  7. tramwaje (niedługa linia na południu w okolicy Croydon)
  8. statki po Tamizie Uber Boats (za dodatkową opłatą ponad bilet dzienny)
  9. kolejką linową nad Tamizą w Greenwich (za dodatkową opłatą ponad bilet dzienny)

Jakie są możliwe opcje płatności za transport?

  1. Zbliżeniowa karta płatnicza – przy przyjeździe z Polski warto mieć kartę typu Revolut (z wieloma dostępnymi subkontami w różnych walutach). Pisałam krótko na ten temat TUTAJ. Można też płacić kartą polską bez konta walutowego. Można też płacić telefonem lub smartwatchem – ważne jest, aby konsekwentnie używać tylko jednego z tych sposobów płatności przez cały wyjazd.
  1. Karta Oyster do kupienia na miejscu lub przez internet z dostawą do domu przed wyjazdem (informacje TUTAJ). Jest to karta elektroniczna o formacie karty płatniczej umożliwiająca zasilenie konkretną kwotą i płacenie na bieżąco za przejazdy lub zakupienie np. biletu dziennego lub tygodniowego na wybrane strefy.
  1. Papierowy bilet jednorazowy lub TRAVELCARD z automatu  (rzadko już używane)

Którą opcję płatności wybrać?

Zasadniczo dla osób przyjeżdżających na weekend lub kilka dni, najwygodniejsze i najtańsze będzie używanie karty zbliżeniowej. Oszczędzi ona czas i pieniądze. Jeśli ktoś przyjeżdża na 6-7 dni lub więcej i chciałby zaopatrzyć się w Oyster card, to opłata za kartę wynosi 5 funtów. Następnie trzeba ją zasilić w automatach w metrze lub w lokalnych sklepach z oznaczeniami OYSTER na szybie. Niestety – trzeba na to zarezerwować dodatkowy czas.

Jakie są rodzaje biletów?

Są 2 rodzaje opłat:

-> PAY AS YOU GO (analogiczne do telefonu “na kartę”), czyli albo płacenie na bieżąco kartą zbliżeniową, albo zasilenie wybraną kwotą karty Oyster. Przy takiej płatności nie musimy się martwić, że “przepłacimy”. System nawet przy intensywnym jeżdżeniu nie pobierze następnego dnia z konta więcej niż kosztowałby bilet dzienny. Nie musimy się przy tym też martwić strefami (zones) w jakie wjeżdżamy, ponieważ zostanie to wszystko sczytane za nas. 

-> Bilet dzienny/tygodniowy/miesięczny – w tym przypadku musimy się zdeklarować na jakie strefy potrzebujemy przejazdy, więc bardzo dokładnie musimy zaplanować swój pobyt

Przy przejazdach autobusami jest stała opłata – niezależnie czy jedzie się 1 przystanek, czy do końca linii – jest stała opłata 1,65 funta. Można nawet się w ciągu godziny w ramach tej opłaty przesiąść na inny autobus, albo wrócić tą samą linią. Można też wykupić bilet dzienny na autobus, ale nie jest to najszybsza metoda przemieszczania się po Londynie, więc raczej nie warto.

Metro jest najszybszym sposobem poruszania się (obecnie nowa linia Elizabeth jeszcze przyspiesza podróże). Opłaty za metro obliczane są według stref (zones) wspomnianych na samym początku. Cena pojedynczego przejazdu zależy czy poruszamy się w ramach centrum (1-2) czy wyjeżdżamy dalej – np do strefy 4. Dokładne opłaty TUTAJ. Warto zauważyć, że opłaty pay as you go (czyli bez kupowania dziennego czy tygodniowego biletu) używając np. karty zbliżeniowej są niższe niż kupując dzienny bilet. Jeśli decydujemy się na bilet dzienny to musimy dokładnie wiedzieć w ramach jakich stref będziemy się przemieszczać. Płacenie kartą zbliżeniową nie tylko jest tańsze, ale i nie trzeba się stresować strefami.

Jeśli wykonamy tylko np. 1 przejazd metrem dziennie, następnego dnia system ściągnie nam z karty zbliżeniowej lub Oyster (jeśli zasilimy pay as you go) tę opłatę, natomiast jeśli będziemy dużo korzystać z metra i autobusów, to opłata pobrana następnego dnia NIE PRZEKROCZY dziennej opłaty jaka byłaby w przypadku dziennego biletu. Tak więc warto korzystać z karty, ponieważ jest wygodna, nie wymaga sprawdzania stref i cenowo wychodzi jak w przypadku Oyster (a nie trzeba zasilać jej, stresować się ile zostało na Oyster oraz stać w kolejkach do biletomatów, ani dodatkowo płaćić – przypominam, że cena Oyster, żeby ją mieć do korzystania to 5 funtów).

Jak zapłacić za przejazd?

W autobusie przykładamy kartę zbliżeniową, Oyster lub telefon do czytnika koło kierowcy wchodząc do autobusu. Jak pisałam – opłata jest stała, więc wychodząc z autobusu nie trzeba drugi raz “kasować”. Jeśli chcemy, żeby autobus się zatrzymał na wybranym przystanku, należy wcisnąć czerwony przycisk STOP. Będąc na przystanku, jeśli chcemy wsiąść do autobusu należy pomachać do kierowcy ręką, żeby wiedział, że się ma zatrzymać. Jeśli tego nie zrobimy, to kierowca pomyśli, że czekamy na inny autobus i się nie zatrzyma w ogóle (chyba, że ktoś wysiada). Tak wygląda czytnik w autobusie koło kierowcy:

W metrze są specjalne bramki z czytnikiem kart Oyster lub płatniczych. Aby system się zorientował jaką trasę przebyliśmy, trzeba przy wejściu do metra dotknąć czytnika oraz na wyjściu (UWAGA: czasem bramki wieczorem są otwarte i niektórzy przechodzą ignorując użycie karty, ale trzeba i tak dotknąć, bo inaczej system policzy błędnie naszą podróż i może być duża błędna nadpłata.

Co wziąć pod uwagę, by wybrać najbardziej korzystną dla siebie opcją płatności za przejazdy w czasie pobytu w Londynie?

  1. miejsce zakwaterowania 
  2. wiek turystów 
  3. liczbę osób w grupie 
  4. miejsca, które mamy zamiar zwiedzać
  5. długość pobytu
  6. off-peak/peak

MIEJSCE ZAKWATEROWANIA

Im dalej od centrum tym prawdopodobnie hotel, schronisko czy mieszkanie z Airbnb będzie tańsze, ale jednocześnie podniesie to cenę transportu publicznego, nie mówiąc już o czasie, który trzeba doliczyć na dojazdy. 

WIEK TURYSTÓW

Dzieci do 10 roku życia jeżdżą za darmo z dorosłym opiekunem płacącym za normalny bilet. Dzieci 11-15 mają 50% zniżki. 

LICZBA OSÓB W GRUPIE

Jeśli jest grupa powyżej 10 osób, to można kupić korzystny bilet grupowy. Informacje TUTAJ

MIEJSCA, KTÓRE MAMY ZAMIAR ZWIEDZAĆ

Jak pisałam we wstępie, większość miejsc wartych uwagi jest w ścisłym centrum (Zone 1 i Zone 2), ale np. chcąc odwiedzić Kew Gardens, wjeżdżamy w strefę 4, a stacja North Greenwich – najbliższa do południka zerowego jest w strefie między 2 i 3. Kort tenisowy Wimbledon to też strefa 3, a jeśli wybieramy się na mecz lub koncert na stadionie Wembley, to zahaczymy o strefę 4.

DŁUGOŚĆ POBYTU

Jeśli idzie o długość i czas pobytu to w przypadku

  1. pobytu do 5 dni lub tygodniowego ale OD PONIEDZIAŁKU DO NIEDZIELi najbardziej opłaca się płatność kartą zbliżeniową
  2. pobytu 6 lub 7 dni, ale np. od środy do wtorku, najbardziej opłaca się mieć travelcard na karcie Oyster lub papierowy Travelcard (papierowe bilety praktycznie już zanikają) 

OFF-PEAK/PEAK

W Londynie do 9:30 są godziny szczytu (PEAK), gdy ludzie przemieszczają się do pracy, a dzieci i młodzież do szkół, więc aby zachęcić turystów, by nie powodowali jeszcze większego tłoku, przejazdy po 9:30 (OFF-PEAK) są tańsze niż te rozpoczęte przed tą godziną. Warto zatem zorientować się czy np. mamy zaplanowane wejście do muzeum na 10:00, a zakwaterowanie jest na tyle daleko, że trzeba będzie dojechać w ramach droższego przejazdu (PEAK).

Opcja OFF-PEAK dotyczy też całego weekendu. Chodzi tu o bilety jednodniowe, jeśli ktoś zakupi na kartę Oyster lub papierowe.

UWAGA: W przypadku używania karty zbliżeniowej – zawsze używaj tej samej karty na wejściu i wyjściu oraz ogólnie cały dzień. Płacenie telefonem odczytywane jest przez system jako inny środek płatniczy, więc jeśli ktoś z rodziny ma problem ze swoją kartą, to można pomóc pożyczając swój telefon do płatności. Płatność zegarkiem i telefonem też może wprowadzić system w błąd, więc najbezpieczniej jest korzystać z jednej formy płatności CAŁY CZAS.

Do planowania przejazdów sugeruję rewelacyjną aplikację CITYMAPPER, która bierze pod uwagę opóźnienia, strajki, itp. i pokazuje wszystkie dostępne środki transportu (łącznie z porównaniem z dojściem na pieszo) wraz z czasem, ceną, a nawet ilością spalonych kcal (w przypadku roweru czy spaceru). Można też oczywiście skorzystać z Google Maps, ale Citymapper ma wiele więcej szczegółów. 

Czy czekają mnie kontrole tzw. “kanarów”?

Typowych kontrolerów biletów nie widuje się w metrze ani w autobusach. Wchodząc do autobusu (zawsze tylko przednim wejściem, a wychodzimy środkowym) kierowca patrzy na każdego pasażera, który “odbija” kartę lub telefon na czytniku, natomiast w metrze bramki przepuszczają tylko osoby, które dotkną czytnika. Na większości stacji są też pracownicy metra, którzy patrzą, czy ktoś nie przepycha się nielegalnie za kimś płacącym na przejazd przez bramkę.

Jak poruszać się metrem?

Jest to temat na osobny wątek i omówię go dokładniej w osobnym poście, który można przeczytać TUTAJ.